ÖNEMI: Bitkisel yag kaynagi olan bir bitkidir.Ülkemizde rapiska ve kolza olarak olarakta bilinmektedir.Kislik ve yazlik olarak iki ekim dönemi vardir.Bu çesitlerin özellikleri birbirlerinden farklidir. Ülkemizde halahazirda kislik çesitler ekilmektedir.Kanola tanesinde %38-50 yag,%15-25 protein içeren bir bitkidir.Günümüzde yag ihtiyacimizin 1/3 ‘nü ithal etmekteyiz.Buda 900 bin tonlara yaklasmaktadir.Ayrica hayvanlara otlatma ve silaj olarakta yedirilmektedir.Besin degeri yüksek bir yem bitkisi olarakta degerlendirilebilir.
IKLIN VE TOPRAK ISTEKLERI: Kislik ve yazlik olarak ikiye ayrilir.Ülkemizde kislik kanola ekilmektedir.Bu çesitlerin verimi daha yüksektir.Kislik çesitler kisa rozet döneminde (yapraklarin 4-6 yaprakli oldugu dönem),kar altinda kalsada –20 dereceye kadar dayanmaktadir.Aksi taktirde zarar görür.
Kanola bitkisi kumlu topraklar disinda her toprakta yetistirilir. Toprak tuzluluguna dayaniklidir.(pH 4.2-7.2) Ama en iyi toprak pH’si 6-7 arasinda olan yerlerdir.
TOPRAK HAZIRLIGI: Kanola için özel bir alete ihtiyaç yoktur.Bugdayda kullanilan tüm aletler kanola içinde geçerlidir.Tohumlari çok küçük oldugundan topragin keseksiz olmasi yani çok iyi islenmesi gerekmektadir.
EKIM ZAMANI: Genelde tüm tohumlarin toprakta çimlenmesi için toprak sicakliginin 10-12 0C olmasi gerekmektedir.Ekim zamani çok önemlidir.Erken ekimlerde sicaktan dolayi kök yapilari fazla gelismeden boya kalakacaktir.Geç ekimlerde rozet olusturmadan kisa girersede soguktan etkilenecektir.Bölgelerin dondurmu dikkate alinmalidir.Don tehlikesinden birbuçuk ay öncesinden ekimi yapilmalidir.
TOHUM ÖZELLIGI: Tohumlar her yil degistirilmelidir.Çiftçiler kendi hasat ettikleri ürünleri tohum olrak kullanmamalidir. Kanolaya tarladaki hardalin etkisi büyüktür.Hardalla melezlesirse yaginda ve küspesinde bulunan erusik asid ve içindeki glukosinalat orani artar.Buda saglik açisindan istenmeyen bir durumdur. Onun için her yil sertfikali tohum almak gerekmektedir..
EKIM SEKLI: Torak yapisina göre dekardaki tohum miktarlari degismektedir.Genelde 800-1000 gram/da tohum atilmalidir.Eger topragin yapisi iyi ve iyi islenmis ise bu oran 400-600 gr/da dir.Ekimde yeni bir ekim makinasina ihtiyaç yoktur.Ayarlanmak sarti ile bugday,sogan,yonca ekiminde kullanilan aletler kullanilir.Ayrica 100 delikli 1.5 mm çapli plakalarla havali mibzerlerde kullanilmaktadir.Sira arasi 20 cm,sira üzeri 3-4 cm,derinlikte 2-3 cm olmalidir.Ekimden sonra sürgü çekilmelidir.Böyece homojen çikisda saglanmis olur.
OT MÜCADELESI : Kanolada yabanci ot kontrolu ilk aylarda çok önemlidir.Daha sonraki dönemde kanola bitkisinin yapisi gür oldugundan otlar gölgede kalir ve bogulurlar.Ekim öncesi tirifularin terkipli ilaç pamukta oldugu gibi kullanilabilir.Eger ileriki dönemde ot çikarsa seçici ilaçlardan kullanilabilir.
GÜBRELEME: Kanola bitkisi kükürtü çok sever.Her 50 kg kanola topraktan 1 kg kükürt kaldirir.onun için gübre seçiminde Sülfatli gübrelerin seçilmesinde yarar vardir.Toprak analizi yapilmamissa dekara saf olarak 12-14 kg azot,6-8 kg fosfor ve 6-8 kg potasyum verilmelidir.Azotlu gübrenin yarisi mart ayinda sapa kalkma döneminde verilmelidir.
HASAT VE DEPOLAMA: Bölgemizde dane ekiminde 15 mayistan itibaren hasati yapilabilmektedir. Olgunlasma alttan yukari dogrudur.Onun için hasat zamani önemlidir. En uygun hasat zamani danelerdeki renk dgisimidir.Danelerin renklerinin %30-40 nin kirmizimsi sari renkten kahveringi renge dönüstügü zamandir.Bu dönemde nem orani %10-12 oldugu dönemdir.%10 nemin altinda satisi yapilabilir.Yüksek çikarsa serilip neminin düsürülmesi gerekmektedir.Depolama yüksekligi en fazla 60-80 cm yükseklikte ve rutubetininde %9 un altinda olmalidir. Aksi taktirde kizisma olur. Yine hasatda ayarlanarak bugday biçerdöveri kullanilmaktadir.
HAYVANCILIKTAKI YERI: Kanola bitkisi, tarlalardada otlatma veya biçip yedirme veya silaj olarakta hayvanlara yem olarak verilmektedir. Eger silaj yapilacaksa silaj yapim zamani sari çiçeklerin 2/3 nün döküldügü dönemdir.Bu da yaklasik nisan sonuna denk gelmektedir. Böylece mayista tekrar silajlik misir da ekilebilir,diger kültür bitkileride rahatlikla ekilebilir.
Bursa bölgesinde yapilan denemelerde dekarda 5 tonun üzerinde kanola silaji elde edilebilmektedir.Ve besin degeri yüksektir.
1- Tarla bugday yatagi gibi hazirlanacak.
2- Pamukta oldugu gibi Treflan atilacak.
3- Ekimde dekara 500-600 gram tohum atilacak. ( yonca makinasi veya bugday mibzeri veya 100 delikli 1,5 mm çapli havali mibzerle ekilecek.)
4- Ekim öncesi 30 kg 20- 20 veya 15-15-15 kompoze gübre,30 kg/da üst gübre sapa kalkma döneminde atilacak.
5- Silaj hasadi Nisan sonu Mayis basinda yapilir.
6- Danelik hasat bugdaydan en az iki hafta evvel yapilir.
7- Hasatta bugday biçerdöver kullanilacak.
8- Manisa Yonca, Ege Yag Fabrikasi, Karadeniz Birlikve Trakya Önder Çiftçi Dernegi’nin olusturacagi fiyattan alacak.
9- Tane verimi ortalama 400 kilodur.
10- Slaj verimi 5 tondur. |
|
